تری کلرواتیلن چیست؟

ترکیب شیمیایی تری کلرواتیلن یک هیدروکربن با ساختاری ساده است که معمولاً به عنوان یک حلال صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. تری کلرو اتیلن در شکل ظاهری به صورت مایعی شفاف و غیر قابل اشتعال می باشد. به دلیل شباهت این ترکیب آلی به ترکیب تری کلرو اتان، معمولاً این نوع ترکیب ها را در دسته کلرواتان ها قرار می دهند. مهمترین مسئله ای که این ترکیب شیمیایی برای محیط زیست به وجود آورده است، راه یافتن به آب های زیرزمینی و همچنین وجود مقادیر اندکی از آن در آب های آشامیدنی می باشد. دلیل این امر هم تخلیه فاضلاب های صنعتی به محیط زیست عنوان شده است. در قسمت بعدی با کاربرد ها، ویژگی های فیزیکی و خواص شیمیایی تری کلرو اتیلن آشنا می شویم. خصوصیات فیزیکی تری کلرواتیلن در   می‌جوشد. ماده‌ای نسبتا غیر فرار است و در هوای گرم هم به حالت مایع باقی می‌ماند. فشار بخار آن برابر با 0.08atm است و این نشان می‌دهد که این ماده تا حدودی تبخیر می‌شود. چگالی  آن 1.47gr/ml و سنگین‌تر از آب است. تری کلرواتیلن با آب ، یک سیستم دو فازی تشکیل می‌دهد که آب به علت سبک بودن در لایه بالایی قرار می‌گیرد. چگالی بالای آن ناشی از اتمهای کلر می‌باشد. زیرا هیدروکربنهای غیر استخلافی از آب سبکتر هستند. انحلال پذیری ترکیبات آلی در آب با افزایش تعداد اتمهای کربن کاهش می‌یابد. انحلال پذیری همچنین با افزایش نسبت کر به هیدروژن کاهش می‌یابد.

تری کلرواتیلن مولکولی کوچک است و با وجود بالابودن نسبت cl/H ، انحلال پذیری متوسطی در آب دارد. 1.1 گرم آن در یک لیتر آب حل می‌شود. این ماده در بسیاری از مایعات آلی حل می‌شود. به آسانی در درون ذره‌های آلی معلق موجود در آب یا رسوبات جذب می‌شود. اما برعکس بسیاری از هیدروکربنهای کلردار در بافت گیاهی یا جانوری به مقدار زیاد تجمع نمی‌یابد. کاربردهای تری کلرواتیلن   از کاربرد تری کلرو اتیلن که مهم­ترین کاربرد آن را می­توان ایفای نقش حلال در صنعت برشمرد. علاوه براین نقش ذکر شده این ماده به دلیل وجود اتم کلر در ساختار خود به عنوان ضد عفونی کننده نیز در بیمارستان­ها و مراکز درمانی که نیاز به ضد عفونی و کشتن مقدار زیادی از میکروب­ها را دارند به کار می­رود. در گذشته و پیش از کشف عوارض کلرو اتیلن بر سلامت انسان، از این ماده به عنوان ماده بیهوشی در انجام جراحی ­ها نیز استفاده می ­شد ولی اکنون مصرف این ماده به دلیل اثبات ایجاد خطر برای سلامتی انسان، بسیار کاهش یافته و از مواد دیگری برای بیهوش کردن بیماران مورد جراحی به جای تری کلرو اتیلن استفاده می­شود.   کاربردهای صنعتی تری کلرو اتیلن   یکی از موارد استفاده ترکیب تری کلرواتیلن، استفاده از آن به عنوان ماده اولیه در ترکیبات تترا فلورو اتان است. ترکیب شیمیایی تری کلرو اتیلن به دلیل اینکه قابلیت انتقال حرارت بالا و عملکرد در دماهای بسیار پایین را دارد برای سیستم های سرمایشی صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. از تری کلرو اتیلن صنعتی در برخی از روش های استخراج روغن های گیاهی نظیر سویا و نارگیل با استفاده از

تری کلرواتیلن به عنوان یک حلال، انجام می­پذیرد. در صنایع غذایی برای استخراج عصاره گیاهان، تهیه طعم دهنده ها و ادویه ها از این حلال استفاده می شود. تری کلرو اتیلن به عنوان ماده حلال در خشکشویی­ها و شستشوی بدون آب لباس­ها کاربرد دارد. همچنین از این ماده علاوه بر گرفتن ادویه و طعم دهنده­ها، در گرفتن عصاره و مواد سازنده از مواد غذایی نیز استفاده می­شود. برای مثال تری کلرو اتیلن به عنوان حلال در استخراج کافئین که یکی از اجزای سازنده قهوه و ماده ای پرکاربرد در تولید داروها و همچنین انواع نوشیدنی­ها مانند نوشیدنی­ های انرژی­ زا است، به کار می­رود. اما این کاربردها روز به روز به دلیل ضررهایی که تری کلرو اتیلن برای سلامت انسان ایجاد می­ کند، در حال کاهش و جایگزینی با روش­ ها و ماده­ های دیگر است. موارد ایمنی مربوط به تری کلرواتیلن   آنچه از برگه اطلاعات ایمنی و شیمیایی ترکیب تری کلرواتیلن بر می آید، نتایج نشان داده اند تماس طولانی مدت با مقادیر بالای این ماده می تواند منجر به سرطان شود. کارگرانی که با این ترکیب شیمیایی سر و کار دارند ممکن است دچار تحریک چشم ها یا پوست دست شوند. همچنین اثرات حاد این ماده بر سیستم عصبی مرکزی گزارش شده است؛ به همین دلیل توصیه می‌شود افرادی که با این ترکیب آلی سروکار دارند حتماً از لباس کار، دستکش و ماسک ایمنی استفاده کنند. تنفس کردن بخارات تری کلرو اتیلن می‌تواند دستگاه تنفسی را به شدت تحریک کند. تحقیقات نشان می­دهد که چنانچه مقادیر مشخصی از این حلال به محیط زیست وارد شود، اثرات جانبی طولانی مدت در آبزیان ظاهر شده و اندام های حیاتی آنها را به خطر می‌اندازد.